اخبارقرآنی ( معرفی یک نرم افزار قرآنی )

تراث؛ نرم‌افزار جامع منابع فرهنگ و ادب مسلمانان

نرم‌افزار کتابخانه «تراث» مجموعه‌ای است از کتاب‌های مربوط به ادبیات و فرهنگ و علوم مسلمانان که گزارش‌های ادبی، تاریخی، حدیثی، اخلاقی، حکمت و فکاهه را در برمی‌گیرد.  مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی با طراحی و تولید نرم‌افزار کتابخانه «تراث» به عنوان جامع منابع فرهنگ و ادب امکان دسترسی به همه منابع علمی به صورت یکجا و یک زمان را برای جامعه علمی فراهم کرده‌است. مطالب موجود در این کتابخانه رایانه‌ای بسیار متنوع و مختلف است و می‌تواند در علوم مختلف به‌کار آید. بخش‌های اصلی نرم‌افزار کتابخانه «تراث» شامل نمایش، جستجو، قرآن و لغت‌نامه است. در صفحه «نمایش»، منابع کهن در موضوعاتی چون ادب، شعر، بلاغت، مثل، تاریخ، اخلاق، حکایات، اخبار، تراجم، نجوم، حیوان و لغت وجود دارد. در این قسمت متن کامل 66 عنوان کتاب فارسی و عربی در 309 جلد قابل مشاهده‌است. از طریق دو فهرست گزینشی و درختی دسترسی به متون کتاب برای کاربر فراهم شده‌است. افزون بر آن امکان انتخاب عنوان کتاب و جلد و صفحه آن از راه‌های مختلف در بخش نمایش وجود دارد. ضمن این که می‌توان از طریق این گزینه کتب و یا ابواب و سر فصل‌های آنها را محدود کرد. امکان تطبیق فهرست با متن کتب از دیگر قابلیت‌های گنجانده شده در صفحه نمایش است. در بخش جستجو، امکان جستجوی موضوعی در 88000 عنوان باب به وسیله فهرست گزینشی برای محقق فراهم شده‌است. همچنین کاربر می‌تواند از طریق کلمه و عبارت، جستجوهای متنوع و پیشرفته‌ای در تمام متون انجام دهد. علاوه بر آن جستجوی سریع واژه‌ها و علائم ویرایشی در کتاب جاری( find) امکان‌پذیر است.  نرم‌افزار کتابخانه «تراث» نرم‌افزار کتابخانه «تراث» مجموعه‌ای بوده از کتاب‌های مربوط به ادب، فرهنگ و علوم مسلمانان که شامل گزارش‌های ادبی، تاریخی، حدیثی، اخلاقی، حکمت و فکاهه است انواع جستجوی پیشرفته در فهرست و متن کتاب‌ها با عملگرهای جستجو و نیز امکان فهرست‌سازی از فهرست و متن کتب با استفاده از حروف نا متعین(؟ و*) و انجام عملیات مختلف در فهرست‌های ایجاد شده در این قسمت وجود دارد. در صفحه قرآن، متن کامل قرآن‌کریم با رسم‌الخط نیری همراه با دو قابلیت نمایش و جستجو وجود دارد. در این قسمت، قابلیت پژوهش در الفاظ قرآن‌کریم به روش‌های گوناگون در قسمت جستجو نیز افزوده شده‌است. علاوه بر آن کاوش در آیات قرآن‌کریم به وسیله ریشه و مشتق کلمات برای محقق امکان‌پذیراست. در بخش لغت‌نامه، متن کامل 7 دوره لغت‌نامه عربی و فارسی در 52 جلد با قابلیت جستجو از طریق ریشه و مشتق ارائه شده‌است. این کتاب‌ها عبارت‌اند از کتاب العین، لسان العرب، مجمع البحرین، التحقیق فی کلمات القرآن‌الکریم، قاموس قرآن، المفردات فی غریب القرآن و فرهنگ ابجدی( عربی و فارسی). امکانات پژوهشی نرم‌افزار کتابخانه «تراث»، حاشیه‌نویسی، علامت‌گذاری، رنگی کردن و نمایه‌گذاری است. علامت‌گذاری در جاهای مختلف متن جهت مراجعات بعدی با استفاده ازگزینه علامت‌گذاری برای کاربر امکان‌پذیر است. با استفاده از قابلیت نمایه‌زنی پژوهشگر می‌تواند با قرار دادن نمایه یا عنوانی خاص روی متن مطالعه در صورت نیاز دوباره به آن مراجعه کند. همچنین گزینش قسمتی از متن، به کمک رنگی کردن و انتخاب عنوان مورد نظر برای آن فراهم است. افزون بر آن، گنجاندن قابلیت حاشیه‌نویسی موجب شده تا پژوهندگان، دیدگاه‌ها و نکته‌های مورد نظر خویش را در این قسمت وارد کرده تا در صورت نیاز بتوانند از آنها استفاده کنند.   صفحه قرآن در این قسمت، قابلیت پژوهش در الفاظ قرآن‌کریم به روش‌های گوناگون در قسمت جستجو نیز افزوده شده‌است. علاوه بر آن کاوش در آیات قرآن‌کریم به وسیله ریشه و مشتق کلمات برای محقق امکان‌پذیراست از دیگر امکانات این نرم‌افزار می‌توان به «امکان چاپ» تمام متن کتاب و یا قسمتى از آن با اندازه‏هاى متفاوت در قسمت‌هاى مختلف این برنامه اشاره کرد. کاربر با انتخاب گزینه «راهنما» در هر قسمت از برنامه که باشد، توضیحات مربوط به آن قسمت را مشاهده خواهد‌کرد. همچنین، مى‏تواند مطالبى را که به هنگام پژوهش انتخاب شده، به قسمت «یادداشت» انتقال داده و عملیات‌هاى متفاوتى را همچون ذخیره‏سازى، کپى و چاپ روى آن به انجام رساند. در بخش «امکانات جانبى» به منظور سهولت استفاده از برنامه، هفت نوع صفحه کلید رایج همانند نور، زرنگار، ویندوز عربى و... گنجانده شده‌است. ضمن این که امکان انتخاب هر یک از هفت نوع قلم نمایش در این قسمت وجود دارد. پژوهشگر مى‏تواند براى تعیین مسیر و ثبت پژوهش‌هاى خود و نیز امکان حذف نمایه‏ها، حاشیه‏ها، رنگ متن‌ها و علامت‌هاى موجود در همه کتب از گزینه «تحقیقات» استفاده کند. قابلیت «تغییر زبان برنامه به سه زبان فارسى، عربى و انگلیسى» در این لوح فشرده وجود دارد که موجب تغییر زبان در همه قسمت‌ها به جز متن کتب برنامه مى‏شود. قسمت کتاب‌شناسی نیز برای آشنایی با متون موجود در برنامه و مؤلفان آنها در نظر گرفته شده‌است. نرم‌افزار کتابخانه «تراث» چند ویژگی دارد که از جمله آنها می‌توان از پراکنده بودن اخبار مندرج در آنها یاد کرد به گونه‌ای که اطلاعات این کتب می‌تواند در علوم مختلف به کار آید. ویژگی دیگر مندرجات کتب این نرم‌افزار، گزیده بودن مطالب آن و چینش اخبار موجود در آن از میان اطلاعات بسیار دیگر رشته‌ها و علوم است به گونه‌ای که نگارش این کتاب‌ها با مراجعه به کتب مختلف و گزینش اخبار با سبکی ویژه از میان آنها انجام یافته‌است. همچنین این کتب کوتاه و موجز بوده و مطالب آن و ارائه گزارش‌ها در قالب بیان ادبی و گاه در قالب حکایت و داستان است که برای خوانندگان کششی در مطالعه آن ایجاد کرده و موجب رفع ملالت و خستگی می‌شود. کتب استفاده شده در نرم‌افزار «تراث» را اینجا ببینید!