اخبار قرآنی( عید نوروز دراسلام )

عید نوروز دراسلام از نگاه وبلاگستان

نوروز، روزى است که پیامبراکرم(ص) در غدیرخم براى ولایت امیرالمومنین(ع) از مردم پیمان گرفت؛ روزى است که آن حضرت بر خوارج نهروان پیروز شد و روزى است که قائم ما اهل بیت(علیهم السلام) ظهور خواهدکرد.  بخش اعظمی از «نوروزخوانی‌ها» در گذشته به مدح پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) اختصاص داشته و در حال حاضر نیز این اشعار با ستایش رسول خدا آغاز و با مدح سایر ائمه(ع) پایان می‌یابد. نوروز واژه‌ای است مرکب از دو جزء که روی هم به معنای روز نوین است و بر نخستین روز از نخستین ماه سال خورشیدی آنگاه که آفتاب به برج حمل انتقال می‌‌‌یابد گذارده می‌شود؛ اصل پهلوی این واژه نوک روچ یا نوک روز بوده‌است. بیرونی در تعریف نوروز نقل می‌کند: «نخستین روز است از فروردین ماه و از این جهت روز نو نام کردند، زیرا که پیشانی سال نو است و آنچه از پس اوست از این پنج روز همه جشن‌هاست.» عید در فرهنگ اسلامى واژه «عید» در اصل از فعل عاد(عود) یعود است و براى آن معانى مختلفى گفته‌اند: از جمله «خوى گرفته»، «روزفراهم آمدن قوم» و «هر روز که در آن، انجمن یا تذکار فضیلتمند یا حادثه بزرگى باشد.» گویند از آن رو به این نام خوانده شده‌است که هر سال شادى نوینى باز آرد و برخى برآن هستند که اصل واژه «عید» از «عادت» است. زیرا آنان(قوم) و فامیل و خانواده‌ها برگرد آمدن دورهم در آن روز عادت کرده‏اند. در لغت‌نامه تاج‌العروس درباره عید آمده‌است: عید در نزد عرب، زمانى است که در آن شادی‌ها و یا اندوه‌ها، بازمى‌گردد و تکرار مى‌شود. در فرهنگ معین در این باره آمده است: عید، روز مبارکى است که در آن مردم جشن مى‌گیرند و شادى مى‌کنند و در این روز به همدیگر عیدى مى‌دهند از قبیل هدیه، پول، خلعت. واژه عید در قرآن فقط یک بار آمده است. «اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنزِلْ عَلَیْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاء تَکُونُ لَنَا عِیداً لِّأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآیَةً مِّنکَ وَارْزُقْنَا وَأَنتَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ،بارالها پروردگارا از آسمان خوانى بر ما فرو فرست تا عیدى براى اول و آخر ما باشد و نشانه‏اى از جانب تو و ما را روزى ده که تو بهترین روزى‏دهندگانى.(سوره المائده، آیه 114).» در تفسیر این آیه آمده است: عید در لغت از ماده عود به معنى بازگشت است. به روزهایى که مشکلات از قوم و جمعیتى برطرف مى‌شود و بازگشت به پیروزی‌ها و راحتى‌هاى نخستین مى‌کنند، عید گفته مى‌شود. در اعیاد اسلامى به مناسبت این که در پرتو اطاعت یک ماه مبارک رمضان و یا انجام فریضه بزرگ حج، صفا و پاکى فطرى نخستین به روح و جان باز مى‌گردد و آلودگى‌ها که برخلاف فطرت است از میان مى‌رود «عید» گفته شده‌است و از آنجا که روز نزول مائده، روز بازگشت به پیروزى و پاکى و ایمان به خدا بوده‌است؛ حضرت مسیح(ع) آن را «عید» نامیده‌است. عید از منظر حضرت على(ع) عید از نظر على(ع) این است که: هر روزى که در آن روز، معصیت خدا نشود و گناهى انجام نگیرد، آن روز را عید خوانده است. «کل یوم لا یعصى الله تعالى فیه فهو یوم عید» و این فرمایش امیرمومنان(ع) اشاره به این موضوع دارد که روز ترک گناه، روز پیروزى و پاکى و بازگشت به فطرت نخستین است. از سوید بن عفله نقل شده‌است که گفت: در روز عید بر امیرالمومنین(ع) وارد شدم و دیدم که نزد حضرت نان گندم و خطیفه(نان شیرمال) و ملبنه(حلوا شکرى) است. پس به آن حضرت عرض کردم: روز عید و خطیفه؟! حضرت فرمود: «انما هذا لمن عید من غفرله»؛ این عید کسى است که آمرزیده شده‌است. در خبر است: چیزى به رسم هدیه نوروزى خدمت امیرالمومنین(ع) تقدیم شد، حضرت پرسید: این چیست؟ عرض کردند: یا امیرالمومنین! امروز نوروز است. فرمود: هر روز را براى ما نوروز سازید. عید نوروز از منظر امام صادق(ع) امام صادق(ع) به یکى از اصحابش به نام معلى بن خنیس درباره عید نوروز فرمود: «ان یوم النیروز هوالیوم الذى اخذ فیه النبى(ص) لامیرالمومنین(ع) العهد بغدیرخم... و هوالیوم الذى ظفرفیه باهل النهروان... و هوالیوم الذى یظفرفیه قائمنا اهل البیت.» نوروز، روزى است که پیامبراکرم(ص) در غدیرخم براى ولایت امیرالمومنین(ع) از مردم پیمان گرفت؛ روزى است که آن حضرت بر خوراج نهروان پیروز شد و روزى است که قائم ما اهل بیت(علیهم السلام) ظهور خواهدکرد. امام کاظم(ع) و جلوس عید نوروز از آنجایى که عید نوروز ریشه در سنت‌هاى ما ایرانى‌ها دارد و این موضوع به زمان‌هاى بسیار دور برمى‌گردد، پس از اسلام، بنا به نوشته مورخین، با اندک تغییراتى که در آن به عمل آمده‌است، تاکنون در بین ایرانیان جاودانه است. بنابراین در صدر اسلام ایرانى‌هایى که در مرکز خلافت به سر مى‌بردند، طبق سنت ملى‌شان به این عید پاى بند بودند و هدایاى نوروزى را براى سلاطین خود مى‌بردند. پس ازامویان، عباسیان مورد توجه بعضى از مردم بودند و ایرانى‌ها با مراجعه به دربار آنها، هدایایى را به آنها تقدیم مى‌کردند. در بحارالانوار روایت ذیل آمده‌است: «ان المنصور تقدم الى موسى بن جعفر(ع) بالجلوس للتهنیه فى یوم النیروز و قبض ما یحمل الیه...» منصور دومین خلیفه عباسى به امام کاظم(ع) پیشنهاد کرد عید نوروز جلوس کنند تا مردم نوروز را به او تبریک گویند و هدایاى آنها را دریافت کنند ... و امام(ع) با اکراه پذیرفت. بنابراین عید نوروز مانند بسیارى از سنت‌هاى ملى که با شئون اسلامى مخالفتى نداشته‌است، پس از اسلام درمیان ایرانیان باقى مانده‌است. نوروز از نظر دانشوران اسلامى سید بن طاووس(یکى از دانشمندان بزرگ شیعه) که درباره نوروز مى‌نویسد: هنگامى که آغاز آفرینش جهان هستى در مثل چنین روزى است، شایسته است این روز به عنوان روز عید و شادى تلقى شود. ابن فهد حلى در این زمینه مى‌نویسد: «یوم النیروز، یوم جلیل القدر»، نوروز، روزى گرانمایه و با منزلت است.» حضرت امام(ره) به مناسبت عید نوروز هر سال پیامى داشت و در دیوان شعرش، ابیاتى ویژه درباره عید نوروز سروده‌است و مقام معظم رهبرى در پیام نوروزى سال 1369 شمسى فرمودند: «تحویل سال جدید شمسى که مصادف با نوعى تحول در عالم طبیعت است، فرصتى است براى این که انسان به تحول درونى و به اصلاح امور روحى، معنوى و مادى خود بپردازد، ایجاد تحول کار خداست... اما ما موظفیم که براى این تحول در درون خود، در زندگى خود و در جهان اقدام کرده و همت و تلاش به عمل آوریم.» سنت‌هاى نوروزى یکى از سنت‌هاى حسنه و با ارزش عید نوروز که تا روز سیزده رایج است، دید و بازدیدها است که میان فامیل، دوستان انجام مى‌گیرد و در کتب روایى ما به عنوان «صله رحم» نام برده شده‌است. البته لازم است، در این باره به اولویت‌هایى توجه داشت: 1. دیدار از خانواده شهدا و جانبازان. 2. دیدار از بستگان نزدیک. 3. دیدار از دوستان. 4. عیدى دادن مخصوصاً به نونهالان. 5. آشتى دادن برادران و خواهران دینى و رفع کدورت از بین آنها.