اخبارقرآنی( قرائت قرآن پیچیده‌ترین و دقیق‌ترین موسیقی است)

قرائت قرآن پیچیده‌ترین و دقیق‌ترین موسیقی است

عضو فرهنگستان هنر با اشاره به اینکه هیچ دینی وجود ندارد که آداب و عبادتهایش بدون موسیقی باشد، گفت: موسیقی از زمان خلقت و تمدن بشر بوده و همه ادیان با موسیقی همراه هستند، چرا که یادآور انسان به اصل خود است. اما هیچ موسیقی پیچیده‌تر و دقیق‌تر از قرائت قرآن نیست.

ایرج نعیمایی کارشناس موسیقی و عضو فرهنگستان هنر و مدیرعامل سابق انجمن موسیقی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه موسیقی از ابتدا با دین همراه بوده و مولوی نیز بارها به همین مطلب اشاره کرده، اظهار داشت: موسیقی یادآور انسان به حقیقت و اصل خود است. بیان جدایی انسان از اصل خود و یادآور انسان به ازل خود است. موسیقی به یاد انسان می آورد که از کجا آمده است. وی با بیان اینکه زبان و موسیقی نازل شده اند، نه اینکه به تدریج بشر اختراع و کشف کده باشد، تصریح کرد: در اساطیر  آمده است خداوند انسان را خلق کرده و به روح آن ابلاغ کرد که وارد جسم شود، روح حاضر نشد وارد جسم شود، خداوند به جبرئیل گفت که موسیقی بنوازد و روح با نواختن وارد جسم شد. بنابراین می توان گفت هیچ دینی وجود ندارد که آداب و عبادتهایش بدون موسیقی باشد. همه ادیان با موسیقی همراه هستند. هیچ دینی را تاکنون ندیده ام که عباداتش با موسیقی گره نخورده باشد. این کارشناس موسیقی با اشاره به اینکه همواره انسان پرستش می کرد و همواره با موسیقی همراه او بود، افزود: آنچه از باستان شناسی به دست آمده این است که در فلات ایران آثار، مجسمه ها و نقاشیهای بسیاری داریم، یکی از مجسمه ها قدمتی 5 هزار ساله دارد و نوازنده ای را که سازی می زند به تصویر کشیده است. نقاشیهای موجود در بین النهرین نشانگر این است که بشر آن زمان در موسیقی به کمال رسیده و پیشرفته بودن موسیقی و تعالی آن را نشان می دهد. از این رو می توان اذعان داشت موسیقی بیش از آنچه که بشر فکر می کند پیشرفت کرده و همچون زبان پیچیده است. ایرج نعیمایی با تأکید بر اینکه موسیقی در تمدن بشر از ابتدا بوده و بسیار هم کامل بوده، گفت: در هر دوره ای از تاریخ به نسبت نوع اندیشه حاکم تفاوتهایی وجود داشته و موسیقی از دیرباز همراه انسان بوده است و انسان با الهام، کشف، مشاهده و سلوک به مراتبی از موسیقی رسیده که با تجربه آن اندازه به دست نمی آمد. از سوی دیگر معجزه حضرت داود (ع ) موسیقی بوده است. وی با تأکید بر اینکه موسیقی در کلان خود نوا و آهنگی است که در فواصل شکل گرفته و تأثیر خاصی بر انسان دارد، یادآور شد: با این شکل عام موسیقی همه نغمه هایی که در طبیعت وجود دارد تا الحانی که انسان به وسیله تجربه خویش بیان می کند تا به وسیله سازهای مختلف به وجود می آورد را در بر می گیرد و بشر را هیچ گزیری از آن نیست. عضو فرهنگستان هنر با اشاره به اینکه اگر دین اسلام را در نظر گیریم مهمترین، جامعترین، کاملترین و مقدسترین چیزی که در اسلام وجود دارد قرآن است و قرآن بالاتر از همه انسانها است، تأکید کرد: قرآن به قدری مقدس است که انسان حق ندارد بی طهارت به آن دست بزند یا نگاه کند یا بیان کند. شرط ورود به قرآن طهارت ظاهری و باطنی است. از دیدگاه انسانی قرآن مقدم است بر مخلوقات خدا. همین قرآن به دو شکل قرائت می شود یا به صورت ترتیل قرائت می شود یا به صورت تحقیق. وی در ادامه به تشریح قرائتهای مختلف از قرآن پرداخت و افزود: ترتیل خواندن قرآن بر فرمی از موسیقی است با ریتم ممتد و آواهای کوتاهتر، اما تحقیق خواندن قرآن است بر مبانی موسیقیایی کامل با ریتم تندتر و ساختار آوازی و کاملا پیچیده. از این رو هیچ کس حق دکلمه قرآن را ندارد. قرآن در همه محافل، مساجد و مراکز اسلامی با صوت خوانده می شود این یعنی موسیقی قرآن. ایرج نعیمایی با اشاره به اینکه هیچ موسیقی پیچیده تر از موسیقی قرائت قرآن نیست، تصریح کرد: در حالت مقایسه می توان گفت که موسیقی مقامی یا ردیفی مبتنی بر علم آواز است، حتی اگر هم با ساز همراه باشد کلمه آواز را می آورند. مثلا می گویند آواز شور و با تار شروع می شود. در علم آواز وقتی آواز خوانده می شود آنچه که خواننده باید رعایت کند مثلا در دستگاه شور اشعار است که در یک ترتیب باید درست بخواند و تنها رعایتی که لازم است انطباق شعر و گوشه هاست. اما در قرائت قرآن به جز این انطباق دو انطباق دیگر هم وجود دارد یک انطباق این است که در چه گوشه ای خوانده شده است. این دستگاهها در قرآن و در آواز یکی است. در قرآن دو بخش دیگر وجود دارد که باید رعایت شود و در آواز اینگونه نیست. وی در ادامه گفت: در آواز گفته نمی شود که شعری با لهجه خاص خوانده شود مهم این است که منطبق با آن گوشه باشد. اما در قرآن اینگونه نیست. باید موسیقی کلام و کلمه هم رعایت شود. مثلا یرملون باید رعایت شود تا از جهت موسیقیایی روانتر و زیباتر خوانده شود تا هم در گوش و هم در زبان سنگینی نکند و موسیقی کلمه هم باید حفظ شود و از آن حساس تر موسیقی حروف است که باید رعایت شود. حروفی مانند ح،غ،ع،ق و .. هر کدام باید از مخارج خاص خود ادا شود. هر حرفی موسیقی خاص خود را دارد علم تجوید و قرائت تماما از جهت تحقق و تعین بیان موسیقیایی الفاظ کلمه و کلام است. بنابراین در قرائت قرآن سه نوع رعایت داریم رعایت لفظ، کلمه و کلام. اما در علم آواز فقط رعایت کلام را داریم بنابراین موسیقی قرآن به مراتب پیچیده تر و دقیقتر است.