اخبار (تأسیس انجمن بین‌المللی علمی قرآن؛ راه حل مشکلات پژوهش‌ها)
|
تأسیس انجمن بین‌المللی علمی قرآن؛ راه حل مشکلات پژوهش‌های قرآنی | |||||||
|
نداشتن روش علمی و واحد در تحقیق، نبود نهاد پشتیبان، شناسایی‌نشدن نیازها و اولویت‌های پژوهشی، نبود ارتباط میان محققان و مراکز پژوهشی، نبود بانک اطلاعاتی محققان، مسائل مالی و ... از مشکلات پژوهشگران قرآنی است که با تأسیس یک انجمن علمی قرآن در سطح بین‌المللی حل خواهد شد
دکتر «فائزه عظیم‌زاده اردبیلی»* از پژوهشگران علوم قرآنی و برگزیده سومین همایش بین‌المللی بانوان قرآنپژوه ضمن بیان مطلب فوق گفت: هر پژوهشگری با توجه به امکاناتی که در اختیار اوست باید در حل مشکلات پژوهشگران قدمی بردارد بنابراین به خاطر وظیفه‌ای که احساس می‌کردم، دفتر مطالعات و تحقیقات قرآن کریم را در حوزه معاونت پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) تأسیس کردم که با همکاری همکاران و اساتید زبده توانستیم بیش از 70 نفر از بانوان متخصص و قرآنپژوه را شناسایی و برای آن‌ها کارگاه‌های تحقیقاتی «روش تحقیق در قرآن کریم»، برگزار کنیم و همین‌طور طرح‌های قرآنی را در دست تهیه داریم که تعدادی زیر چاپ و تعدادی در حال تهیه است. وی در ادامه سخنانش، فقدان مدیریت واحد پژوهشی را یکی از مهم‌ترین مشکلات در عرصه پژوهش‌های قرآنی برشمرد و گفت: از مشکلاتی که قرآن‌پژوهان در سطح کشور به آن مبتلا هستند این است که باید مرکزیت و مدیریت واحدی وجود داشته باشد تا پژوهشگران را تغذیه علمی، معنوی و مادی کند، چون براساس انتظاراتی که جامعه از قرآن‌پژوهان دارد، باید فعالیت و کار تحقیقی قرآن‌پژوهان منطبق و در راستای نیازهای جامعه باشد. نویسنده کتاب «بررسی آیات نکاح در قرآن کریم»، با توجه به ضرورت‌های ذکرشده تأکید کرد: بنابراین ساماندهی محققان و پژوهشگران علوم قرآنی و تهیه اولویت‌های تحقیقاتی در زمینه قرآن‌پژوهی برای این‌که از کارهای موازی جلوگیری شود، از اهم وظایف مؤسساتی است که باید تأسیس شود تا محققان و پژوهشگران قرآنپژوه را شناسایی کند و توان و علایق هر کدام را بسنجد تا با موازی‌کاری، فرصت و نیروی انسانی به هدر نرود؛ متأسفانه الان دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی هر کدام مستقلا عمل می‌کنند و هیچ یک با هم مرتبط نیستند.
معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: ای کاش در وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری، انجمن علمی قرآن کریم به شکل منسجم شکل می‌گرفت و با همکاری مؤسسه بانوان قرآنپژوه، تحقیقات و پژوهش‌های قرآنی ساماندهی می‌شد و تبادل اطلاعات و تبادل محققان انجام می‌شد و حمایت‌های مالی برای چاپ آثار محققان صورت می‌گرفت. این محقق قرآنی مسائل مالی را از دیگر مشکلات پژوهشگران قرآنی دانست و افزود: هم‌اکنون من بیش از 20 کتاب تألیف‌شده در اختیار دارم، که سال‌ها برای تألیف آن‌ها زحمت کشیدم ولی به علت نبود بودجه لازم از چاپ آن‌ها منصرف شدم؛ اما اگر مؤسسه‌ای در چاپ این آثار و آثار دیگر محققان حمایت مالی کند، قطعاً ما محققان با کمال میل حاضر هستیم که تمامی کارهایی را که در زمینه قرآن کریم و ائمه معصومین (ع) انجام داده‌ایم، در اختیار آن مؤسسه تحقیقاتی قرار دهیم و انتظار این را داریم که حرکت‌های جدی در زمینه نشر آثار با محورهای قرآنی صورت گیرد. نویسنده کتاب «جلوه‌های اعجاز در قرآن کریم» در ادامه سخنانش تلاش‌های صورت گرفته در عرصه‌های مختلف قرآنی در کشور را ستود و درباره ضعف پژوهش‌های قرآنی گفت: در کشور ما بعد از انقلاب، با اهمیت ویژه‌ای که مقام معظم رهبری به حفظ و تربیت قرآن داشته، در زمینه قرائت و حفظ قرآن کریم و تربیت جوانان از دیدگاه قرآن کریم، گام اساسی برداشتیم؛ اما برای اشاعه فرهنگ پژوهش‌های قرآنی هنوز گام‌های جدی برداشته نشده و باید اولویت‌های تحقیقاتی مشخص شود، محققان و پژوهشگران قرآنی شناسایی شوند و بانک اطلاعات محققان تأسیس شود تا کارها و مسائلی که مورد نیاز کشور و دنیا هست را پاسخ‌گو باشیم و خدمات هر چند ناقابل به ساحت مقدس قرآن ارائه کنیم. معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) اظهار کرد: بنده که بیش از 14 سال مسئولیت فعالیت‌های پژوهشی را رسما به عهده دارم و معاون پژوهشی هستم و در جریان آیین‌نامه‌ها و ضوابط پژوهشی حوزه و دانشگاه قرار دارم، استنباطم این است که حوزه‌های علمیه به عنوان مرکز اصلی نشر علوم اسلامی، اصلی‌ترین وظیفه را در این راه بر عهده دارند و دانشگاه‌هایی که علوم اسلامی و انسانی در آن‌ها تدریس می‌شود، در کنار حوزه‌ها باید یک حرکت جدی را آغاز کنند.
وی با تأکید بر این‌که بعد از انقلاب در عرصه اشاعه فرهنگ قرآنی، حرکت جدی، روشمند و سیستماتیک انجام نشده است گفت: فعالیت‌هایی که صورت گرفته، بیشتر به صورت پراکنده بوده است. در این زمینه همایش‌هایی صورت گرفته، مجموعه مقالات چاپ شده، کتاب‌هایی هم منتشر شده است ولی یک نگرش سیستماتیک به نیازهای جامعه و شمولیت و جامعیت قرآن کریم وجود نداشته است. وی گسترش بسترهای تحقیقاتی را از وظایف اخلاقی و دینی حوزه‌ها و دانشگاه‌ها دانست و افزود: من فکر می‌کنم برای رسیدن به اهداف مورد نظر، صرف برگزاری این‌گونه همایش‌ها کافی نباشد بلکه باید دبیرخانه‌ای دائمی برای این همایش‌ها ایجاد شود. وی درباره چهارمین همایش بین‌المللی بانوان قرآنپژوه گفت: در سال بعد من مشاهده کردم که انتخاب‌ها براساس زمینه‌های هنری و اجتماعی است و عرصه فعالیت‌های پژوهشی در چهارمین همایش کم‌رنگ‌تر بود و همایش قبلی از سبقه علمی و پژوهشی بیشتری برخوردار بود. امیدوارم در نجمین دوره، فعالیت‌های پژوهشی بیشتر مورد انتخاب و توجه قرار گیرد.
نویسنده کتاب «نگرشی نوین بر تاریخ و علوم قرآنی» تلاش‌های قرآنی صورت‌گرفته در سطح کشور را ستود ولی آن را برای اعتلای قرآنی کافی ندانست و تأکید کرد: الان چهار دوره از این همایش می‌گذرد و محققان شناسایی می‌شوند و از آن‌ها تقدیر می‌شود؛ اما صرف شناسایی کفایت نمی‌کند، پشتیبانی از این محققان و آثار آن‌ها می‌تواند شروع و ابتدای حرکت بزرگ بعدی باشد. در سراسر کشور آثار تحقیقاتی توسط محققان تهیه شده؛ اما بدون پشتوانه مالی قابل چاپ و عرصه نیست. دکتر عظیم‌زاده اردبیلی در ادامه سخنانش اظهار امیدواری کرد که ای کاش می‌توانستیم برای قرآن کریم، روز ثابت و یک همایش دائمی سالانه، به جای همایش‌های متفرق داشته باشیم. وی با پیشنهاد یک همایش کشوری با دبیرخانه دائمی گفت: این امکان وجود دارد که با امضای یک تفاهم‌نامه تحقیقاتی بین مؤسساتی که تمایل به انجام کارهای تحقیقاتی در زمینه قرآن دارند، همایش کشوری متمرکزی برپا شود و مجموعه‌ای از این مراکز دست به دست هم بدهند و با غنای مالی، فعالیت‌های خود را منسجم کنند و خدمات سازمان‌یافته‌ای را برای تبلور فرهنگ قرآنی انجام دهند و به این شکل ما می‌توانیم پیام قرآن را به سراسر جهان برسانیم و البته هنوز در ابتدای راه هستیم.
برگزیده سومین همایش بین‌المللی بانوان قرآنپژوه یکی دیگر از مشکل جدی پژوهشگران قرآنی را فقدان اسلوب و روش تحقیق دانست و در زمینه رفع این مشکل گفت: برای جبران این ضعف، باید کارگاه‌های روش تحقیق به صورت منسجم و با وحدت رویه در کشور برگزار شود و در این راستا باید مؤسسه‌های تحقیقاتی با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری، کارگاه‌های روش تحقیق با یک شیوه متدیک واحد ارائه کنند، اساتید دانشگاه، اعضای هیئت علمی، پژوهشگران و محققان را آگاه سازند تا این روش در کشور نهادینه شود و اساتید این روش‌ها را به دانشجویان تدریس کنند. وی با تأکید بر ارائه شیوه یکسان در روش تحقیق افزود: فصل‌نامه‌ها و مجلات تخصصی تحقیقاتی تا حدی از یک متد و روش تحقیق واحد پیروی می‌کنند ولی کتاب‌ها و درس‌نامه‌ها از روش واحدی پیروی نمی‌کنند. در حوزه و دانشگاه درس روش تحقیق را جدی نمی‌گیرند و دانشجویان و طلاب با روش‌های تحقیق آشنا نیستند و لذا روشمند تحقیق نمی‌کنند. دکتر عظیم‌زاده اردبیلی در ارائه راه حلی برای این مشکلات گفت: باید بانک اطلاعات محققان قرآنی و انجمن علمی قرآن در سطح بین‌المللی تأسیس شود و از اساتید و محققان عالی‌رتبه سراسر کشور برای عضویت دعوت شود و همچنین برای اعضا تجهیزات و امکاناتی در نظر گرفته شود، نیازهای جامعه شناسایی شود و اولویت‌های پژوهشی در اختیارشان قرار گیرد. وی درباره علت معرفی خود به عنوان «محقق توانمند معارف قرآنی» در سومین همایش بین‌المللی بانوان قرآنپژوه گفت: در خصوص نحوه انتخابم در سومین دوره همایش بین‌المللی بانوان قرآنپژوه باید گفت که مؤسسه بانوان قرآنپژوه، تمامی آثار و مقالات را که در رزومه نوشته بودیم، دریافت کرد و مورد ارزیابی علمی قرار داد و از بین 2500 نفر پژوهشگر داخلی و خارجی به لطف خداوند و عنایت قرآن، من به عنوان یکی از پژوهشگران برتر انتخاب شدم.
وی در خصوص سطح علمی سومین همایش بین‌المللی بانوان قرآنپژوه اظهار کرد: سطح علمی این همایش بسیار بالا بود، چون رقابت علمی بین محققان و پژوهشگران داخل و خارج از کشور بود و همه آثاری را که در رزومه علمی نوشته بودیم از ما خواستند و کار عملی و داوری علمی بر روی آن‌ها انجام شد (البته نمی‌دانم که در دوره‌های قبل این کار را کرده بودند، یا نه؟) و بعد منتخبان مورد گزینش قرار گرفتند، لذا یک رقابت فشرده علمی وجود داشت و سطح همایش بالا بود. این محقق قرآنی تأکید کرد: برای افزایش سطح علمی و پیشرفت و بهتر شدن وضعیت پژوهش‌های قرآنی، محققان نباید ارتباط خود را با مؤسسه بانوان قرآنپژوه قطع کنند بنابراین من از آن زمان همکاری خود را با مؤسسه بانوان قرآنپژوه ادامه دادم و با انجمن علمی قرآن کریم کشور همکاری دارم و محققان قرآنی را به آن‌ها معرفی کردم. دکتر عظیم‌زاده اردبیلی در پایان گفت: بنده به عنوان معاونت پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع)، از طرف دانشگاه امام صادق (ع) آمادگی خود و دانشگاه را برای هرگونه همکاری جهت اعتلای پژوهش‌های قرآنی اعلام می‌کنم. ---------------------------------------------------------- * دکتر «فائزه عظیم‌زاده اردبیلی»، عضو هیئت علمی و معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) واحد خواهران است که بیش از بیست سال سابقه تدریس و تحقیق در دانشگاه را دارد. وی دارای مدرک لیسانس الهیات از دانشگاه تهران و داری دو مدرک فوق لیساس از دانشگاه تهران در رشته‌های فقه و حقوق اسلامی و علوم قرآن و حدیث است. دو پایان‌نامه ایشان در مقطع فوق لیسانس با عناوین «بررسی آیات نکاح در قرآن کریم» و «جلو‌های اعجاز در قرآن کریم» به ترتیب در سال 69 و در سال 70 به عنوان پایان‌نامه‌های برتر توسط سازمان تبلیغات اسلامی به چاپ رسیدند. وی پایان‌نامه دکترایش را در رشته علوم قرآنی و حدیث با عنوان «معناشناسی حقوق زن در قرآن کریم و مقایسه با کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان» در دانشگاه امام صادق (ع) دفاع کرد. همچنین از دکتر عظیم‌زاده، 64 مقاله تحقیقاتی و علمی ـ پژوهشی و کتاب «نگرش نوین بر تاریخ و علوم قرآنی» نیز به چاپ رسیده است. وی در سال 79، پژوهشگر نمونه کشوری شد و در سال 86 به عنوان استاد بسیجی و پژوهشگر نمونه قرآنی انتخاب شد. همچنین، در زمینه فعالیت‌های قرآنی، تدریس‌های متفاوتی داشته و مدت 7 سال مسئولیت دارالقرآن دانشگاه امام صادق(ع) را در کنار معاونت پژوهشی بر عهده داشته است. |
