اخبار قرآنی (قرآن و اینترنت )
| افزایش سهم قرآن در اینترنت/ 21 بررسی راهکار‌های افزایش سهم قرآن در اینترنت / 1 | ||||||||||||||||||||||||||
|
فناوری اطلاعات و ارتباطات فرصت‌های بسیار زیادی را در اختیار متولیان امور فرهنگی و آموزشی و تبلیغی قرار داده‌است و بهره‌گیری از این فرصت‌ها تنها در صورتی امکان خواهد داشت که راهی برای افزایش سهم قران در فضای مجازی بیابیم. این موضوع را با کارشناسان به گفت‌وگو نشسته‌ایم. فناوری‌های جهانی اطلاعات و ارتباطات می‌تواند تحولات فوق‌العاده سیاسی، فرهنگی و اقتصادی قرن بیست و یکم را تسریع کند. سیستم‌های جهانی ارتباطی همچون اینترنت محیط‌های طبیعی و نمادین را در سراسر جهان دگرگون خواهند کرد، درست همان‌طور که تلگراف، تلفن و راه‌آهن درقرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم باعث تحول چشم‌اندازهای ملی و بین‌المللی شدند. «اینترنت» به عنوان یک فرصت ارزشمند جدا از اینکه به شکل یک ابزار می‌تواند در افزایش سهم قرآن مورد استفاده قرار گیرد، همواره باید جنبه رسانه‌ای آن را نیز در نظر داشته‌باشیم. هر رسانه‌ای این امکان را دارد که هم برای انتشار موضوعات مختلف و ترویج آن و هم برای آموزش موضوعات استفاده شود، موضوعات دینی و مذهبی هم از این امر مستثنی نیستند.
اینکه کشور ما به عنوان کشوری که پرچمدار اسلام و حکومت شیعی در منطقه و جهان است تا چه حد توانسته در راه‌یابی مفاهیم قرآنی به فضای مجازی و افزایش سهم و ارتقاء جایگاه این‌گونه مفاهیم موفق باشد و دیگر اینکه از نظر پاسخگویی به تقاضای عمومی نسبت به موضوعات دینی و مذهبی داخل کشور تا چه حدی توانسته سایت‌های متناسب ایجاد کند و درکنار آن بلاگران را بدون هیچ تحمیلی راغب به تولید محتوای قرآنی و ارزشمند در فضای مجازی کند موضوعی بوده که در این گزارش بین مسؤولان متولی امور قرآنی کشور به بحث و بررسی گذاشته شده‌است. «حسین گروسی»، مدیر گروه فرهنگ و اندیشه‌ی شبکه‌ی جهانی جام‌جم، دراین‌باره گفت: امروزه فعالیت‌های قرآنی فضای مجازی نسبت به دیگران مانند وهابیت و مسیحیت بسیار ضعیف عمل کرده و شاید بتوان گفت که اصلاً کاری انجام نشده‌است برای مثال؛ سایت‌های مربوط به وهابیت در فضای مجازی بسیار غنی و قوی عمل کرده و مسلمانان برای مقابله با آنها حرکتی از خود نشان نداده‌اند.
«رحیم قربانی»، مسؤول مرکز قرآن و عترت سازمان بسیج دانشجویی کشور، افزود: یکی از زمینه‌هایی که تا حدی در جامعه‌ی قرآنی مورد کم‌توجهی قرار گرفته و به نحوی شایسته به آن پرداخته نشده، بروز مفاهیم قرآنی در فضای مجازی و پیشگام نبودن و حرکت نکردن مفاهیم قرآنی هم‌زمان با پیشرفت این فضا است. وی در ادامه اضافه کرد: برای ورود مفاهیم قرآنی به فضای مجازی و افزایش سهم آن در اینترنت نیازمند یک حرکت جدی و در عین حال برنامه‌ریزی شده هستیم و باید با بهره‌بردن از روش‌ها و ابزارهای نوین فضای مجازی با عصر حاضر پیش رفت. قربانی با اشاره به اینکه فعالیت‌های قرآنی امروز اینترنت فاصله‌ی بسیاری با روند پیشرفت دیگر فعالیت‌های این فضا دارد عنوان کرد: سرعت پیشرفت فعالیت‌های قرآنی در اینترنت بسیار ضعیف‌تر از دیگر فعالیت‌های فضای مجازی بوده و فعالیت‌های قرآنی فاصله‌ی زیادی با وضعیت فعالیت دیگر مفاهیم داشته و سهم کوچکی را به‌خود اختصاص داده‌است.
مسؤول مرکز قرآن و عترت سازمان بسیج دانشجویی کشور، درباره‌ی مزیت‌های اینترنت بر دیگر رسانه‌های اطلاع‌رسانی بیان کرد: بسیاری از ابعاد آموزشی، پژوهشی، تحقیقاتی، مطالعاتی و حتی کتب، نشریات اطلاع‌رسانی مختلف در انجام فعالیت‌های قرآنی متقبل هزینه‌های بسیاری در سطح کشور می‌شوند اما با آشنا کردن مردم با فضای مجازی درصد بالایی از این هزینه‌ها کاهش یافته و این مهمترین مزیت اینترنت بر دیگر رسانه‌ها است. «سیدفرشید یعسوبی»، مشاور فنآوری اطلاعات و ارتباطات سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، درباره‌ی فعالیت‌های قرآنی که تاکنون در فضای مجازی انجام شده‌است تصریح کرد: خوشبختانه فعالیت‌های بسیار خوبی در حوزه مفاهیم قرآنی انجام شده که بیشتر هم از سوی حوزه‌های علمیه قم انجام شده‌است و در زمینه‌ی تبدیل مواد(Materials) متنی به مواد الکترونیکی هم توانستیم محتواهای مناسبی را فراهم کنیم؛ که تنوع محتوا متناسب با تنوع مخاطبان چه در گرایش تخصصی و چه در گرایش عمومی در آنها مشهود است.
«علیرضا فتحی‌پور»، مدیر مرکز مجازی مهدویت صدا و سیما و سردبیر خبرگزاری شبستان، تأکید کرد: اینترنت یک فضای تعاملی بوده و کسانی که می‌خواهند در این فضا فعالیت کنند باید آداب این رسانه را شناخته و مطابق با آن رفتار کنند، برای مثال؛ کتاب‌ها، نشریات، رادیو و تلویزیون یک رسانه‌ی یک‌سویه هستند و در قبال مطلبی که به مخاطب عرضه می‌کنند فرصت تصویرسازی و ایجاد فضا را از او می‌گیرند و مخاطب نمی‌تواند اظهار نظری در این رسانه‌ها داشته باشد. وی در ادامه افزود: اینترنت یک رسانه‌ی مکتوب بوده که در آن به مخاطب این فرصت داده می‌شود که نظرات خودش را بیان کرده و ارتباط چندسویه داشته باشد و خودش برای درک مفهوم ارائه شده فضاسازی کند. فتحی‌پور درباره‌ی فعالیت‌های قرآنی امروز فضای مجازی اضافه‌کرد: به مقوله‌های قرآنی و فرهنگی در فضای مجازی پرداخته شده اما این پرداختن به شکل صحیح انجام نشده و رشد فعالیت‌های قرآنی فقط در حدی بوده که دامینی را داشته باشند و فضایی را به‌خود اختصاص دهند.
مدیر مرکز مجازی مهدویت صدا و سیما با تأکید بر این نکته که فعالیت‌های قرآنی فضای مجازی در زمینه‌ی جذب مخاطب بسیار ضعیف عمل کرده‌است، اظهار کرد: سایت‌های قرآنی در زمینه‌ی ارتباط با مخاطب مناسب عمل نکرده‌اند زیرا سایت‌های قرآنی به انباشته‌ای از اطلاعات قرآنی تبدیل شده‌اند و تنها کاری که در این سایت‌ها انجام شده برای مثال؛ این بوده که فایل‌های صوتی قرائت قاریان مختلف را برای دانلود قرار داده‌اند. «مجتبی ایزدی»، مدیر پخش شبکه‌ی قرآن صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، گفت: تنوع رسانه‌ها در دنیای امروز بسیار زیاد شده و در کنار این تنوع حضور متخصصان قرآنی نیز در این فضا مناسب بوده‌است و توانسته‌اند استفاده‌ی بهینه‌ای از این فضا داشته باشند. وی با اشاره به اینکه فعالان قرآنی گرایش مناسبی به سمت رسانه‌های متنوع امروزی داشته‌اند ادامه داد: تنها موضوعی که در فعالیت‌های قرآنی می‌توان گفت کم‌کاری شده رشد در سطح جهانی است و باید فعالان عرصه‌ی مفاهیم قرآنی سرعت‌شان را در این زمینه بیشتر کنند. ایزدی در ادامه تصریح کرد: استفاده از رسانه‌های مختلف موجود در بحث فعالیت‌های قرآنی یک ضرورت بوده و دست‌اندر کاران امور قرآنی باید از این تنوع در ترویج فرهنگ متعالی و غنی مفاهیم قرآنی استفاده کنند.
«تمنا دربندی فراهانی»، مدیر طراحی و گسترش شبکه‌ی اداره‌ی کل فنآوری و اطلاعات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، گفت: الکترونیکی کردن قرآن و آموزه‌های دینی برای پرداختن کسانی که وقت کافی برای مطالعه مفاهیم قرآنی ندارند، روش مؤثری خواهدبود و این مفاهیم آسان‌تر در دسترس افراد قرار خواهدگرفت. «جواد فاضلی»، مدیر اداری معاونت توسعه فنآوری و اطلاعات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، اظهار کرد: اینترنت در چندسال اخیر پیشرفت پرشتاب و گسترده‌ای داشته‌است، طبقات دینی جامعه نباید از این امر غافل شوند که اینترنت با قابلیت‌های موجود می‌تواند یک ابزار مهم برای رسیدن به اصول و مفاهیم قرآنی و ایجاد وحدت اعتقادی در بین مسلمانان باشد.
وی در ادامه اضافه کرد: تمام آیات نگاشته شده در اوراق کتاب قرآن بیانگر یک مفهوم است و این مفهوم دقیقاً همان چیزی بوده که بر اعتقادات مردم اثر می‌گذارد که باید با اطلاع‌رسانی درست از طریق این ابزار قدرتمند باورها و اعتقادات مردم را به هم نزدیک کرد تا تمام اقشار جامعه به یک باور از مفاهیم قرآن برسند. فاضلی» تصریح کرد: در صورتی که باورها و اعتقادات مسلمانان یکی شود می‌توان از شکل‌گیری بدعت‌ها و شائبه‌های موجود در فهم مفاهیم قرآنی جلوگیری کرد و اندیشه‌ها و اعتقادات هدفمند‌تری داشت و در نتیجه به یک وحدت همگانی رسید.
«معصومه آشتیانی»، مسؤول دبیرخانه سیاست‌گزاری اینترنت و اینترانت صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، با اشاره به اینکه امروزه اینترنت در بطن زندگی مردم نفوذ پیدا کرده‌است گفت: خوشبختانه در حال حاضر جامعه‌ی ما اینترنت یک بحث همگانی و فراگیر شده‌است، شاید در دورهای پیشین اینترنت به قشر خاصی از جامعه اختصاص داشت و تنها این قشر خاص به این فن دسترسی داشتند اما امروزه در بیشتر خانه‌ها امکان استفاده از اینترنت وجود دارد به همین دلیل اینترنت نقش به‌سزایی در آموزش خانواده‌ها دارد. وی بر فرهنگ‌سازی برای اقشار مختلف جامعه در استفاده از اینترنت تأکید کرده و افزود: این امر احتیاج به هدایت دارد به‌ویژه برای جوانان چگونگی استفاده‌ی بهینه از اینترنت باید تعریف شود و فرهنگ استفاده‌ی درست از این فن آموزش داده شود چون فضای مجازی مانند چاقوی دو‌لبه‌ای می‌ماند که در صورت آگاهی نداشتن از طرز استفاده‌ی صحیح آن ممکن است که ضررهایی نیز داشته و در کنار مزایای بسیاری که دارد، مضراتی نیز داشته باشد که با آگاهی از آنها باید اینترنت را در جهت مثبت و کمک به حل مشکلات و سهولت انجام کارها سوق‌داد. این مدیر IT درباره‌ی سهم قرآن در فضای مجازی اظهار کرد: قرآن یکی از بحث‌های مهم در فضای مجازی بوده و سایت‌های مذهبی داخلی خیلی خوب فعالیت کرده‌اند اما به طور کل نمی‌توان گفت که سایت‌های مسلمانان در کل جهان فعالیت خوبی داشته‌اند.
وی تصریح کرد: امروزه می‌توان از اینترنت برای آموزش تمامی علوم در هر سنی استفاده کرد و یکی از علوم تخصصی که امروزه از طریق اینترنت آموزش داده می‌شود مفاهیم قرآنی است و به طور نسبی جایگاهی مناسب در فضای مجازی یافته است. «سید جهانگیر آقازاده»، مدیر کل فنآوری و اطلاعات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، باتوجه به اینکه اینترنت به‌عنوان یک فن فرصت ارزشمندی برای اشاعه‌ی مفاهیم قرآنی بوده، درباره‌ی دیدگاه خودش به فضای مجازی گفت: قطعاً قرآن استحقاق بیشتری برای حضور در فضای مجازی داشته و بالطبع تشنگان بیشتری نیز دارد، واقعیت این است که در این عرصه فعالیت‌های قرآنی خوبی انجام شده اما متأسفانه سهم ایرانیان در این میان بسیار کم بوده‌است. وی با اشاره به اینکه بخش بزرگی از معارف اسلامی دانشمندان ایرانی بوده افزود: با در نظر گرفتن این نکته‌ی مهم انتظار می‌رفت که با پیشرفت علم و به‌وجود آمدن فضای مجازی ایرانیان مانند گذشته سهم بیشتری در این فضا داشته باشند که متأسفانه این امر هنوز محقق نشده‌است.
«آقازاده» تعداد علاقه‌مندان به مفاهیم قرآنی و آموزه‌های دینی را در فضای مجازی قابل توجه دانست و اظهار کرد: فضای مجازی ظرفیتی را ایجاد کرده که هر طالب علمی به مقصدی که دارد برسد و ما می‌توانیم از این ظرفیت گسترده‌ی ایجاد شده به‌عنوان خادمان قرآن برای اشاعه‌ی مفاهیم قرآنی استفاده کنیم. «شاهید مظفری»، مسؤول اینترنت فنآوری اطلاعات معاونت سیمای جمهوری اسلامی ایران، اینترنت را فضایی چندرسانه‌ای با قابلیت‌های متنوع چندسویه در دهکده‌ی جهانی دانست که دارای تأثیراتی فراتر از ارتباطات درون‌بخشی بوده و افزود: این اشتباه است که ما اینترنت را فقط به‌عنوان یک فن برای برقراری ارتباط چندسویه و تعاملات چندسویه بین مخاطبان بشناسیم زیرا این شناخت ما را در بعد ابزاری اینترنت محصور می‌کند. وی با اشاره به اینکه اینترنت علاوه بر بعد فنی که دارد یک بستر و یا یک روش برای توسعه علوم جهانشمول مانند؛ قرآن است، اظهار داشت: سعادت و موفقیت نوع بشر و تمام مسلمانان در گرو عمل به دستورات قرآن است پس باید سعی کنیم این مفاهیم را با استفاده از ابزارها و روش‌هایی که قابلیت انتقال گسترده‌ی پیام را دارد، وارد گستره‌ی زندگی ملموس و عینی مردم کنیم.
«محمدحسن اسماعیل‌زاده»، مدیر فنآوری اطلاعات معاونت فنی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، خاطرنشان کرد: «قرآن» و مفاهیم مربوط به آن یکی از مهمترین ابعاد زندگی بشر را به خود اختصاص‌داده، و در کنار این بعد با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی و نیاز غیر قابل انکار آن در زندگی روزمره باید راهی پیدا کرد تا مفاهیم قرآن را با این تکنولوژی به بطن زندگی مردم برد. وی با بیان این نکته که در فضای مجازی به مفاهیم قرآنی کم پرداخته شده‌است، افزود: اینترنت با نفوذی که در زندگی بشر پیدا کرده، یکی از عرصه‌هایی است که می‌تواند کمک بسیاری به ترویج مفاهیم قرآنی کند و این قابلیت را دارد که جایگاهی مناسب برای انتشار این مفاهیم شود.
حجت‌الاسلام «محمدهادی ربانی»، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، با توجه به اینکه اینترنت فرصتی ارزشمند برای اشاعه‌ی مفاهیم قرآنی است درباره‌ی نگاه خود به‌عنوان یک نماینده‌ی مجلس به فضای مجازی گفت: اینترنت در حقیقت وسیله‌ی ارتباطی سرآمد و به‌روز در راستای انتقال محتوا، مفاهیم و پیام‌های قرآنی است که قابلیت فرازمانی و فرامکانی را به همراه دارد. این نماینده مجلس هفتم در ادامه با اشاره به اینکه می‌توان از فضای مجازی به‌عنوان عاملی برای تبلیغ مفاهیم قرآنی در سطح بین‌المللی استفاده کرد، افزود: در گذشته مبلغان دینی با تعداد محدودی از مخاطبان برای تبلیغ مفاهیم قرآنی روبه‌رو بوده‌اند اما امروزه باید به این نکته توجه کرد که مخاطبان اینترنت مردم یک شهر یا کشور نیستند و ما با گروهی انبوه با مذهب، نژاد، فرهنگ‌های بومی و زبان مختلف روبه‌رو هستیم و به همین علت باید بسیار موفق در این زمینه عمل بکنیم. عضو کمیسیون فرهنگی مجلس اینترنت را بهترین وسیله برای پیام‌رسانی در عرصه‌ی مفاهیم قرآنی دانست و خاطرنشان کرد: انتقال مفاهیم قرآنی از طریق اینترنت یک فعالیت هنری، فرهنگی، علمی و تخصصی است که جای کار بسیاری دارد و ما باید این فکر را از خود دور کنیم که مخاطبان ما فقط مسلمان هستند بلکه ما در این فضا با مجموعه‌ای از مخاطبانی مواجه هستیم که به معنویات گرایش دارند.
«مسعود بحرینی»، مدیر پایگاه اطلاع‌رسانی شیعه نیوز، درمورد حضور قرآن در فضای مجازی یادآور شد: فعالیتی که در بخش مفاهیم قرآنی در جامعه مجازی انجام گرفته به هیچ‌وجه شایسته‌ی جایگاه با عظمت قرآن‌کریم نبوده و جا دارد انقلابی در بخش‌های مذهبی و اعتقادی در اینترنت پدید بیاید تا لااقل بتوانیم حقی را که قرآن به گردن ما دارد، هرچند کم بجا بیاوریم. «بحرینی» با اشاره به ایده‌آل حضور دین در فضای‌مجازی عنوان کرد: ایده‌آلی که من تصور می‌کنم این‌است که ما بتوانیم مفاهیم قرآنی را به‌صورتی جذاب و کاربردی به مخاطب جوان منتقل کنیم به‌گونه‌ای که مخاطب عطش‌اش برای درک مفاهیم زیبای قرآنی بیشتر شود و ما انگیزه‌ای برای او ایجاد کنیم تا در خارج از این جامعه مجازی به تحقیق و جستجو در آیات و نشانه‌های خلقت بپردازد و این جز با برنامه‌ریزی محققان دلسوز میسر نخواهدشد. حجت‌الاسلام «سیدحمید حسینی» رئیس دانشکده مجازی علوم حدیث، نیز اظهار کرد: فنآوری اطلاعات و ارتباطات فرصت‌های بسیار زیادی را در اختیار متولیان امور فرهنگی و آموزشی قرار می‌دهد و بهره‌گیری از این فرصت‌ها تنها در صورتی امکان خواهد داشت که نگاه مسؤولان فرهنگی کشور تغییر کند و کارآیی روش‌های نوین ارتباطی و شیوه‌های بهره‌گیری از این فرصت‌ها را از نزدیک لمس کرده‌باشند. |
